استرس پس از سانحه چیست؟

در این اختلال فرد با مجموعه ای از ترس ها، نگرانی ها و حتی وحشت ها، واکنش ها و افکار روبرو خواهد شد. این موارد زمانی اتفاق می افتد که فرد به طور ناگهانی و خارج از حد تحمل و تصور با یک سانحه ناخوشایند مواجه می شود و توانایی هم آن برای وی دشوار است. در چنین شرایطی باور اتفاق پیش آمده برای فرد سخت تر از حد معمول بوده و در نتیجه با عوارض ذکر شده درگیر خواهد شد. از جمله سوانحی که ممکن است موجب این اختلال شود عبارتند از: سرقت وسیله ای ارزشمند، گروگان گیری، از دست دادن عزیزی، سرقت و…

علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

پس از مواجه شدن با سانحه ممکن است فرد تا ماه ها و یا سالها بعد رفتار غیر طبیعی و یا علائمی از خود نشان ندهد. اما پس از مدتی رفتار های غیر اجتماعی از خود نشان می دهد و ممکن است در محیط های کاری و یا میان اطرافیان دچار مشکلات جدی شود. حتی در برخی موارد ممکن است فرد توانایی انجام کارهای روزمره که قبلا به راحتی انجام می داده را نداشته باشد. در ادامه از جنله علائمی که در این اختلال بروز می دهد را معرفی خواهیم کرد.

• افکار و احساسات منفی: در این شرایط فرد مدام به سانحه پیش آمده فکر می کند و رفتارهایی چون خشم، ترس، پرخاشگری و … به همراه دارد.
• یادآوری مکرر سانحه در هر لحظه: فرد تصور می کند آن اتفاق همین حالا پیش آمده و دقیقا همان حال بد و شرایط برای وی تداعی می شود.
• علائم واکنش گر: اختلال استرس بعد پس از سانحه با علائم خطرناکی چون مصرف مشروبات الکلی، عدم توجه تمرکز، استرس بیش از حد، رانندگی با سرعت بیش از حد، اختلال در خواب و … نیز همراه است.
• فکر به خاطرات آزار دهنده: فرد پس از سانحه مدام به خاطرات تلخ زندگی خود فکر می کند، کابوس هایی در رابطه با آن می بیند، نسبت به هر چیزی که اورا یاد آن سانحه بیندازد واکنش شدید نشان می دهد و موارد نظیر آن برای او رخ می دهد.
• تغییر در واکنش های عاطفی: شخص مدام در انتظار رویداد یک حادثه مشابه سانحه رخ داده است، پیوسته احساس گناه و عذاب وجدان دارد، با هر چیز کوچکی می ترسد و تنش به او وارد می شود و از خود رفتار خشونت آمیز نشان می دهد.

چرا پس از سانحه برخی افراد دچار استرس می شوند؟

استرس پس از سانحه اختلالی است که از طریق آن ذهن و جسم فرد به پردازش رویداد می پردازد. تا بتواند آن را دارای معنا و مفهوم کند و با این کار نهایتاً به روشی که کمتر آزار دهنده است، نسبت به رویداد واکنش نشان دهند. این پردازش اغلب در قالب نشانه‌های فیزیکی، احساسی و روانشناختی نیز ظاهر می‌شود.

علت استرس پس از سانحه چیست؟

هیچ دلیل مشخصی برای اختلال استرس پس از سانحه وجود ندارد، اما می تواند در نتیجه قرار گرفتن در معرض یا شاهد رویدادهای آسیب زا مانند تجربیات استرس زا یا مشاهده موارد خشونت یا مرگ رخ دهد. همچنین، مشکلات سلامت روان ارثی مانند وجود سابقه خانوادگی اضطراب یا افسردگی در ایجاد اختلال استرس پس از سانحه نقش دارد. PTSD حدود ۱ نفر از هر ۳ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد که یک تجربه آسیب زا داشته است.

عوارض PTSD

اختلال استرس پس از سانحه می تواند منجر به برخی از عوارض جسمی شامل بروز مشکلات سلامتی، از جمله سردرد، مشکلات معده، درد قفسه سینه و غیر شود. همچنین، این اختلال احتمال ابتلا به مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، یا نوسانات خلقی، یا موارد مصرف مواد مخدر یا سوء مصرف الکل بیشتر است. علاوه بر این، می تواند باعث اختلالات عصبی از جمله زوال عقل یا رفتار پرخاشگرانه شود.

تشخیص اختلال استرس پس از سانحه

PTSD حداقل تا یک ماه پس از قرار گرفتن در معرض رویداد آسیب زا تشخیص داده نمی شود. در صورت بروز علائمی در بیمار، وضعیت وی با انجام معاینه فیزیکی و انجام یک ارزیابی روانشناختی که شامل بحث در مورد علائم، علائم و رویدادها است، تشخیص داده می شود.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

چنانچه به مدت یک ماه و یا بیشتر علائم ذکر شده را در خود احساس می کنید و مدیریت حالات و احوالات خود برایتان مقدور نیست، می توانید به یک روانپزشک و یا روان درمانگر نیز مراجعه کنید تا با بررسی ریشه مشکل پیش آمده اقدام به بهبود وضعیت شما نماید.